Będąc u wulkanizatora na wymianie opon, na pewno nieraz spotkałeś się z narzędziem przypominającym z wyglądu wkrętarkę, która jest podłączona do zbiornika ze sprężonym powietrzem, a podczas pracy wydaje dziwny, ale jednocześnie bardzo charakterystyczny, gwiżdżący dźwięk.
Może oglądałeś też kiedyś zawody Formuły 1 i byłeś pod wrażaniem tego, jak szybko i sprawnie ekipa pit stopu wymieniała koła bolidu wyścigowego. W obu tych przypadkach to samo urządzenie było używane przez mechaników – pneumatyczny klucz udarowy. Dlaczego zatem to narzędzie jest tak popularne i tak dobrze radzi sobie z odkręcaniem i zakręcaniem śrub?
Jak działa klucz udarowy?
Klucz udarowy odkręca (lub zakręca) śruby za pomocą udaru, czyli regularnych i częstych uderzeń w przekładnię obracającej się głowicy. Możemy sobie to w bardzo prosty sposób zobrazować, przypominając sobie, gdy ostatnim razem musieliśmy wymienić za pomocą lewarka koło w samochodzie. Zapieczona śruba długo nie chciała puścić i pomogło dopiero, gdy zaczęliśmy od góry kopać w klucz. Dzięki temu wywołaliśmy na śrubę nagłe uderzenie, co pozwoliło pokonać tarcie statyczne (które to zgodnie z prawami fizycznymi jest większe niż tarcie dynamiczne) i dzięki temu udało nam się do końca odkręcić koło.
Dokładnie na takiej samej zasadzie działają klucze udarowe, tylko zamiast pojedynczych uderzeń o znacznej mocy, na nakrętkę oddziałują powtarzalne drgania o określonej sile i wysokiej częstotliwości.
Jakie jest zastosowanie klucza udarowego?
Jeśli miałeś okazję kiedyś pracować przy traktorze, maszynie budowlanej albo terenówce, która częściej widzi błoto niż asfalt, to na pewno zdarzyła Ci się sytuacja, w której nawet przy pomocy przedłużki nie byłeś w stanie odkręcić upartej nakrętki. Lata ciągłych naprężeń, a także woda i brud doprowadziły do takiego zapieczenia się gwintowanych połączeń, że odkręcenie ich będzie możliwe tylko przy użyciu klucza udarowego o wysokiej sile. Tego typu narzędzie przyda się każdemu, kto regularnie pracuje z maszynami ciężkimi, ale sprawdza się też do okazjonalnej wymiany kół w prywatnym samochodzie.
Udarowy klucz pneumatyczny czy elektryczny?
Szukając odpowiedniego klucza do swojego warsztatu, stajemy przed dylematem, którą wersję narzędzia wybrać. Klucze pneumatyczne są nieco tańsze w zakupie i cechują się wyższą żywotnością i odpornością na zużycie, ale potrzebna jest do nich instalacja pneumatyczna o sporej mocy.
Jeśli nie posiadamy kompresora z odpowiednio dużym zbiornikiem na sprężone powietrze, to bardziej opłaci nam się kupić klucz elektryczny. W przeciwieństwie do klucza pneumatycznego jego elektryczny odpowiednik jest dużo bardziej mobilny. Niezależnie od tego, czy kupimy go w wersji sieciowej, czy akumulatorowej, dużo łatwiej będzie odpowiednio go zasilić, ponieważ łatwiej jest przeciągnąć przedłużacz sieciowy niż sprężarkę ze zbiornikiem. Jego wadą natomiast jest większy poziom skomplikowania, co przekłada się na jego częstszą awaryjność oraz większy ciężar.